Czym jest upadłość konsumencka?

AdobeStock

Trudności finansowe gospodarstw domowych nie są zjawiskiem rzadkim i niespotykanym. Warto zwrócić uwagę, że wzięcie kredytu lub pożyczki często warunkuje możliwość zakupu mieszkania lub samochodu potrzebnego do dojazdu do pracy. Dłużnikiem możemy stać się także wspierając bliską osobę w określonym przedsięwzięciu, pochopnie nabywając spadek lub nieumyślnie doprowadzając do powstania szkody. Nigdy nie jesteśmy w stanie przewidzieć wszystkich okoliczności, które wpędzą nas w kłopoty finansowe, dlatego instytucja prawna, która pozwala taką sytuację przeciąć jest niezmiernie ważna. W dzisiejszym artykule opowiemy o upadłości konsumenckiej, wyjaśnimy, kto i kiedy może złożyć wniosek o jej ogłoszenie oraz jakie niesie ona za sobą skutki.

Dla kogo przewidziano upadłość konsumencką?

Jak sama nazwa instytucji wskazuje, wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej mogą złożyć osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej w momencie, w którym stały się one niewypłacalne. Ustawodawca definiuje ten stan jako brak możliwości wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Co ważne, sąd oddali wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli stwierdzi, że dłużnik doprowadził do swojej niewypłacalności (lub istotnie zwiększył jej stopień) umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa. W obecnym stanie prawnym instytucja ta jest zatem przeznaczona dla osób, którym nie można przypisać znaczącej winy w znalezieniu się w kłopotach finansowych. Sąd oddali także wniosek o ogłoszenie upadłości, jeśli przypisze dłużnikowi działanie nierzetelne lub nieuczciwe w okresie dziesięciu lat przed jego złożeniem, które przejawiać się będzie między innymi niewykonywaniem obowiązków określonych w planie spłaty wierzycieli, niezgłoszeniu w terminie wniosku o upadłość jako przedsiębiorca, dokonanie czynności z pokrzywdzeniem wierzycieli.

Przebieg i skutki postępowania upadłościowego

Po ogłoszeniem upadłości majątek dłużnika staje się masą upadłości, zarządzaną przez syndyka, wyznaczonego przez sąd. Konsument ma obowiązek wskazać i wydać syndykowi przedmioty swojego majątku wraz z całą dokumentacją. Celem dalszego postępowania będzie spieniężenie uzyskanych w ten sposób aktywów i zaspokojenie wierzycieli. Syndyk dokona spisu całego majątku upadłego konsumenta i zweryfikuje zgłaszane przez wierzycieli roszczenia. Po wykonaniu ostatecznego planu podziału aktywów (lub gdy z uwagi na brak majątku upadłego plan podziału nie został sporządzony) i po zatwierdzeniu listy wierzytelności, sąd ustali plan spłaty wierzycieli, w którym określi, w jakim zakresie i w jakim czasie, nie dłuższym jednak niż trzydzieści sześć miesięcy, upadły będzie obowiązany spłacać swoje zobowiązania. Zgodnie z wolą Ustawodawcy, sąd obligatoryjnie odstąpi od tego etapu postępowania, jeśli osobista sytuacja upadłego w oczywisty sposób wskazuje, że nie byłby on zdolny do dokonania jakichkolwiek spłat w ramach planu spłaty. Ostatecznym wynikiem rzetelnie przeprowadzonego postępowania upadłościowego będzie umorzenie zobowiązań dłużnika, powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości i niezaspokojonych w ramach tej procedury.

Podsumowując, warto zauważyć, że upadłość konsumencka pozwala na przecięcie węzła długów i niewypłacalności. Wymaga ona jednak rzetelnego postępowania ze strony dłużnika, któremu nie będzie można przypisać znaczącej winy w znalezieniu się w trudnościach finansowych i który będzie współpracował z syndykiem i sądem w trakcie postępowania.