Dzisiejszym wpisem chcielibyśmy rozpocząć cykl, w którym będziemy charakteryzować różne jednostki organizacyjne, służące prowadzeniu działalności gospodarczej. Zaczynamy od spółki cywilnej, która ze względu na niewielkie wymogi formalne związane z jej powołaniem, cieszy się dość dużym zainteresowaniem.
Czym jest spółka cywilna?
Spółka cywilna jest stosunkiem zobowiązaniowym, w ramach którego strony umawiają się, że będą wspólnie realizować określone przedsięwzięcie gospodarcze. Przepisy regulujące tę formę działania znajdziemy w kodeksie cywilnym, z czym związana jest także nazwa.
Spółka cywilna nie posiada samodzielnej podmiotowości gospodarczej i nie jest uważana za odrębnego przedsiębiorcę. Przedsiębiorcami są wspólnicy spółki cywilnej. Dalej należy zauważyć, że wkłady wniesione do spółki nie stanowią majątku spółki, ale tworzą wspólny majątek wspólników. Majątek wspólny jest odrębny od majątku osobistego każdego ze wspólników i ma charakter wspólności łącznej. Każdy wspólnik spółki cywilnej jest zatem współwłaścicielem majątku jako całości, jak też każdej rzeczy i prawa tworzących tę całość. Umowa spółki cywilnej powinna być zawarta w formie pisemnej. Forma kwalifikowana może być wymagana ze względu na przedmiot wkładu (np. nieruchomość).
Odpowiedzialność za zobowiązania
Wspólnicy są solidarnie odpowiedzialni za zobowiązania, powstałe w związku z działaniem spółki cywilnej. Solidarność wspólników polega na tym, że wierzyciel spółki może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich wspólników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, przy czym zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek ze wspólników zwalnia pozostałych. Każdy wspólnik odpowiada zatem za całość zobowiązań spółki cywilnej do pełnej wysokości, całym swoim majątkiem, a więc także swoim majątkiem osobistym, odrębnym od majątku spółki.
Wystąpienie ze spółki i jej rozwiązanie
Wspólnikowi występującemu ze spółki zwraca się w naturze rzeczy, które wniósł do spółki do używania oraz wypłaca się w pieniądzu wartość jego wkładu oznaczoną w umowie spółki, a w braku takiego oznaczenia – wartość, którą wkład ten miał w chwili wniesienia. Nie ulega zwrotowi wartość wkładu, polegającego na świadczeniu usług, albo na używaniu przez spółkę rzeczy należących do wspólnika. Ponadto wypłaca się występującemu wspólnikowi w pieniądzu taką część wartości wspólnego majątku pozostałego po odliczeniu wartości wkładów wszystkich wspólników, jaka odpowiada stosunkowi, w którym występujący wspólnik uczestniczył w zyskach spółki. Podobne zasady obowiązują przy rozwiązaniu spółki cywilnej z tą jednak różnicą, że w pierwszej kolejności ze wspólnego majątku powinny zostać zaspokojone wspólne zobowiązania.
Mamy nadzieję, że powyższe informacje pozwalają na zrozumieniu istoty i zasad funkcjonowania spółki cywilnej. W kolejnych wpisach poruszymy natomiast tematykę spółek handlowych.