Dłużnik jest niewypłacalny w sytuacji utraty zdolności do uiszczania nałożonych na niego zobowiązań pieniężnych. Osoba ta może wnioskować o ogłoszenie upadłości finansowej. Celem postępowania sądowego – przeprowadzanego w przypadku wystąpienia przez dłużnika o ogłoszenie upadłości finansowej – jest zebranie informacji na temat zadłużenia i majątku wnioskującego, a następnie zaspokojenie jego wierzycieli. Postępowanie sądowe ma w opisanej sytuacji doprowadzić do oddłużenia osoby fizycznej. Ogłoszenie upadłości finansowej może jednak niepokoić wierzycieli wnioskującego, w tym przede wszystkim osoby będące słabszą stroną w łączącym ich stosunku prawnym.
Wierzytelności alimentacyjne w postępowaniu upadłościowym
Alimenty są środkami przeznaczanymi na bieżące utrzymanie, dlatego otrzymujące je osoby, w tym dzieci, małżonkowie, rodzice – w przypadku ogłoszenia przez dłużnika upadłości finansowej – martwią się o swoją sytuację życiową. Osoby te, często znajdujące się w trudnym położeniu i zależne od otrzymywanych środków pieniężnych, są jednak chronione. Kwestie związane z upadłością osoby fizycznej a świadczeniami alimentacyjnymi regulują odpowiednie przepisy prawne, których celem jest zabezpieczenie interesów wierzycieli. Przy czym sytuacja osób otrzymujących alimenty różnicuje się w zależności od tego, czy świadczenia te były im wcześniej regularnie wypłacane przez dłużnika, czy też zalegał on z ich uiszczaniem:
- alimenty bieżące – jeśli dłużnik przed ogłoszeniem upadłości finansowej wywiązywał się ze swoich zobowiązań alimentacyjnych, to sytuacja między nim a osobą uprawnioną do ich otrzymywania właściwie nie ulega zmianie – alimenty będą jej nadal periodycznie wypłacane, z tą różnicą, że przez syndyka i do kwoty nieprzekraczającej wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę,
- alimenty zaległe – w przypadku braku wypłacania przez dłużnika świadczeń alimentacyjnych, tę zaległą wierzytelność należy zgłosić do sędziego-komisarza za pomocą sformalizowanego pisma zatytułowanego „Zgłoszenie wierzytelności”, które pozwala osobie uprawnionej uczestniczyć w postępowaniu upadłościowym (wskazana metoda stanowi jedyny sposób dochodzenia roszczeń z tytułu zaległych alimentów – wspomniany formularz trzeba dostarczyć w dwóch egzemplarzach); po złożeniu pisma zaległa wierzytelność zostanie umieszczona na liście wierzytelności, a następnie wypłacona przez syndyka w wysokości zależnej od wyników postępowania upadłościowego, w tym od tego, czy dłużnik posiada majątek, który może zostać spieniężony.
Warto podkreślić, że świadczenia alimentacyjne są zaspokajane przed innymi wierzytelnościami dłużnika, przy czy alimenty bieżące mają pierwszeństwo przed alimentami zaległymi. Należy również pamiętać, że w sytuacji trwania procesu o zasądzenie lub podwyższenie alimentów pozew kieruje się przeciwko dłużnikowi, a nie syndykowi oraz o tym, że żadne z zobowiązań alimentacyjnych – bieżących, zaległych, przyszłych – nie wygasa na skutek przeprowadzenia postępowania upadłościowego.
