Stowarzyszenie, podobnie jak fundacja, jest jednostką organizacyjną dysponującą odrębnym majątkiem, często służącym realizacji zadań użytecznych społecznie. Stowarzyszenie jest tworzone przez grupę osób zorganizowanych dla realizacji wspólnych zamierzeń, zaspokojenia zainteresowań albo prowadzenia określonej działalności, na przykład o charakterze kulturalnym, społecznym lub młodzieżowym.
Ustawodawca określił tego typu organizację jako dobrowolne, samorządne, trwałe zrzeszenie o celach niezarobkowych. Wśród stowarzyszeń możemy wyróżnić stowarzyszenie rejestrowe, które jest formą podstawową, posiadającą osobowość prawną oraz stowarzyszenie zwykłe, działające na uproszczonych zasadach. W dzisiejszym artykule omówimy pierwszy – podstawowy typ, niebawem przyjrzymy się natomiast jego prostszej wersji.
Powstanie stowarzyszenia rejestrowego
Stowarzyszenie rejestrowe może zostać założone przez grupę co najmniej siedmiu osób. Wskazana grupa musi uchwalić statut stowarzyszenia oraz wybrać komitet założycielski albo władze zrzeszenia. Warto przy tym zauważyć, że statut jest podstawowym aktem wewnętrznym stowarzyszenia, który reguluje jego działalność i powinien określać w szczególności nazwę stowarzyszenia, teren jego działania i siedzibę, cele i sposoby ich realizacji, sposób nabywania i utraty członkostwa, przyczyny utraty członkostwa oraz prawa i obowiązki członków, władze stowarzyszenia, tryb dokonywania ich wyboru, uzupełniania składu oraz ich kompetencje, możliwość otrzymywania przez członków zarządu wynagrodzenia za czynności wykonywane w związku z pełnioną funkcją, sposób reprezentowania stowarzyszenia, sposób zaciągania zobowiązań majątkowych, a także warunki ważności uchwał władz stowarzyszenia, sposób uzyskiwania środków finansowych oraz ustanawiania składek członkowskich, zasady dokonywania zmian statutu, sposób rozwiązania się stowarzyszenia. Po ustanowieniu statutu stowarzyszenie podlega wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego. Do wniosku o wpis należy załączyć statut, listą założycieli, zawierającą imiona i nazwiska, datę i miejsce urodzenia, miejsce zamieszkania oraz własnoręczne podpisy, protokół z wyboru władz stowarzyszenia oraz adres siedziby stowarzyszenia. Wniosek powinien zostać podpisany przez wszystkich członków zarządu. Od momentu wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego stowarzyszenie uzyskuje osobowość prawną i może rozpocząć działalność.
Sposób działania stowarzyszenia
Każde stowarzyszenie powinno posiadać trzy władze (organy): walne zebranie członków, zarząd, organ kontroli wewnętrznej. Najwyższą władzą stowarzyszenia jest walne zebranie członków, który to organ tworzą wszyscy członkowie stowarzyszenia. Jeśli jednak liczba członków przekracza liczbę określoną w statucie, wówczas statut może przewidywać zamiast walnego zebrania członków zebranie delegatów. W takim przypadku statut powinien też wskazywać zasady wyboru delegatów i czas trwania ich kadencji. Do kompetencji walnego zebrania należy między innymi wybór członków zarządu, podjęcie uchwały o rozwiązaniu stowarzyszenia, decyzja o przeznaczeniu majątku zlikwidowanego stowarzyszenia. Warto również zauważyć, że to walnemu zebraniu członków przysługuje domniemanie kompetencji we wszystkich rodzajach spraw niezastrzeżonych statutem dla innych organów. Drugim obligatoryjnym organem stowarzyszenia jest zarząd, który prowadzenie jego sprawy i reprezentuje go na zewnątrz. Organ kontroli wewnętrznej nosi w stowarzyszeniu różne nazwy (np. komisja rewizyjna). Przysługuje mu prawo wglądu w działalność oraz prawo żądania informacji i wyjaśnień. Kontrola, sprawowana przez ten organ, powinna dotyczyć przede wszystkim przestrzegania statutu i finansów stowarzyszenia.
Stowarzyszenie z całą pewnością odgrywa ważną społecznie rolę. Aktywizuje osoby do wspólnego działania, występowania wobec organów władzy publicznej. Rolę tę dostrzega także polski Ustawodawca, który w preambule prawa o stowarzyszeniach podkreślił znaczenie tego typu organizacji, doceniając czynne uczestniczenie w życiu publicznym, wyrażanie zróżnicowanych poglądów oraz realizację indywidualnych zainteresowań.
Przypominamy też, że w razie jakichkolwiek wątpliwości – nie tylko dotyczących zasad działania stowarzyszenia, ale np. oddłużania osób fizycznych, czy tych z zakresu prawa cywilnego oraz podatkowego – jesteśmy do Państwa dyspozycji! Szczegółowe informacje dostępne są tutaj.