Restrukturyzacja przedsiębiorstw w polskim prawie

AdobeStock

Kryzys ekonomiczny może spotkać każdego przedsiębiorcę. Każda osoba, prowadząca działalność gospodarczą, powinna zatem zapoznać się z instrumentami prawnymi, które mają na celu ułatwić przezwyciężanie przejściowych problemów i odzyskiwanie płynności finansowej. W dzisiejszym artykule przedstawimy – stosunkowo nowe, bo obowiązujące od 2016 roku – przepisy dotyczące restrukturyzacji. Wyjaśnimy, czym wskazane regulacje różnią się od norm upadłościowych i dlaczego zostały one wprowadzone do polskiego systemu prawnego.

Przyczyny wprowadzenia restrukturyzacji do polskiego prawa

Po ponad dekadzie obowiązywania ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze. przyszedł czas na ocenę sprawności i efektywności uregulowanych w niej postępowań. Zarówno praktycy, jak i naukowcy zwracali uwagę na następujące mankamenty wskazanych przepisów: długi czas trwania procedur upadłościowych, niski poziom zaspokojenia wierzycieli, generowanie wysokich kosztów postępowania. Zauważono, że bardzo wiele wniosków oddalanych jest z uwagi na brak środków potrzebnych do przeprowadzenia upadłości. Wszystkie wskazane wyżej czynniki stały się powodem wprowadzenia reformy, mającej na celu zmianę dotychczasowych przepisów, odnoszących się do niewypłacalności. Nowe regulacje prawne zostały wprowadzone ustawą z dnia 15 maja 2015 r. Prawo restrukturyzacyjne i weszły w życie z dniem 1 stycznia 2016 roku.

Czym jest restrukturyzacja w polskim systemie prawnym?

Prawo restrukturyzacyjne ma na celu przede wszystkim uregulowanie (i to w sposób kompleksowy) sytuacji pomiędzy niewypłacalnym – lub zagrożonym niewypłacalnością – przedsiębiorcą a jego wierzycielami. Przez ten proces nie będziemy zatem rozumieli działań podejmowanych w przedsiębiorstwie, np. w celu poprawy jego wyników finansowych. Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 15 maja 2015 r., celem postępowania restrukturyzacyjnego jest uniknięcie ogłoszenia upadłości dłużnika przez umożliwienie mu restrukturyzacji w drodze zawarcia układu z wierzycielami, a w przypadku postępowania sanacyjnego – również przez przeprowadzenie działań sanacyjnych, przy zabezpieczeniu słusznych praw wierzycieli. O postępowaniu sanacyjnym opowiemy więcej w kolejnym artykule, dziś natomiast chcielibyśmy zauważyć, że trzonem każdego z postępowań restrukturyzacyjnych jest zawarcie swoistego porozumienia pomiędzy dłużnikiem a wierzycielami (układ), które ma celu zmianę treści zobowiązań dłużnika.

Cechy postępowania restrukturyzacyjnego

Jak wskazano powyżej, restrukturyzacja miała być odpowiedzią na bolączki wynikające ze stosowania ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze. Co zatem udało się zmienić? Pierwszym wyraźnym osiągnięciem ustawy z dnia 15 maja 2015 r. jest oddzielenie postępowań upadłościowych od restrukturyzacyjnych. Wydawałoby się, że kwestia ta nie ma większego znaczenia, wpływa ona jednak istotnie na odbiór społeczny przedsiębiorstw zmagających się z kryzysem ekonomicznym. Po drugie, nowe przepisy przyczyniają się do przyspieszenia postępowania poprzez uproszczenie procedur, wprowadzenie licznych terminów instrukcyjnych dla zaangażowanych organów. Trzecią ważną kwestią jest zwiększenie uprawnień wierzycieli (mogą oni decydować między innymi o tym, kto w danym postępowaniu będzie pełnił funkcję nadzorcy sądowego albo zarządcy).

Mamy nadzieję, że przedstawione powyżej informacje przybliżyły istotę prawa restrukturyzacyjnego i więcej osób zdecyduje się uwzględnić je w czasie kryzysu ekonomicznego. Pamiętajmy, że walczyć warto przede wszystkim z efektem domina niewypłacalności, kiedy to kłopoty jednego przedsiębiorcy przenoszą się na kolejnego. Zachęcamy zatem do sięgania po wszystkie mechanizmy, które mogą przed taką sytuacją uchronić.