Najczęstsze przyczyny oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości

AdobeStock

W poprzednim artykule wskazane zostały przesłanki złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Dzisiaj natomiast postaramy się przybliżyć kwestię dotyczącą tego, kiedy dochodzi do oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Istotne znaczenie w tej sprawie ma treść artykułu 4914 ustawy Prawo Upadłościowe, w którym określono przyczyny oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej.

Jednym z głównych powodów oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości jest to, że w ocenie sądu dłużnik sam doprowadził do swojej niewypłacalności lub zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa. Ze względu na niejednoznaczność pojęć: „umyślność” i „rażące niedbalstwo” należy poświęcić tym terminom kilka krótkich uwag. Umyślność w rozumieniu art. 4914 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe „oznacza objęcie przez dłużnika zamiarem doprowadzenia do niewypłacalności albo jej pogłębienia, a nie sam fakt umyślnego dokonania czynności, które ostatecznie do niewypłacalności doprowadziły. Przykładowo, umyślne zaciągnięcie zobowiązań w sytuacji, gdy zamiarem dłużnika nie było doprowadzenie do niewypłacalności, nie będzie oznaczało zawinionego wywołania stanu niewypłacalności[1].

Ponadto, sąd oddali wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli w okresie dziesięciu lat przed dniem zgłoszenia wniosku miała miejsce co najmniej jedna z czterech sytuacji:
1) w stosunku do dłużnika prowadzone było postępowanie upadłościowe i jeżeli postępowanie to zostało umorzone z innych przyczyn niż na wniosek dłużnika,
2) ustalony dla dłużnika plan spłaty wierzycieli uchylono na podstawie przepisu art. 49120,
3) dłużnik, mając taki obowiązek, wbrew przepisom ustawy nie zgłosił w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości,
4) czynność prawna dłużnika została prawomocnie uznana za dokonaną z pokrzywdzeniem wierzycieli- chyba że przeprowadzenie postępowania jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi.

Do oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości dojdzie również w przypadku, gdy w okresie dziesięciu lat przed dniem zgłoszenia wniosku w stosunku do dłużnika prowadzono postępowanie upadłościowe, w którym umorzono całość lub część jego zobowiązań. Powyższa przesłanka nie zachodzi, jeżeli dłużnik dochował należytej staranności i mimo to doszło do niewypłacalności dłużnika lub zwiększenia jej stopnia. Jeżeli przeprowadzenie postępowania jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi, to również nie ma znaczenia fakt, iż w okresie dziesięciu lat przed dniem zgłoszenia wniosku w stosunku do dłużnika prowadzono postępowanie upadłościowe, w którym umorzono całość lub część jego zobowiązań. Kwestia tzw. należytej staranności zostanie szerzej omówiona w kolejnym artykule.

Jeżeli we wniosku o ogłoszenie upadłości dane wskazane przez dłużnika są niezgodne z prawdą lub niezupełne, to wtedy również sąd oddali wniosek o ogłoszenie upadłości. Nie dotyczy to jednak sytuacji, w której niezgodność lub niezupełność nie są istotne lub przeprowadzenie postępowania jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi.

Pojęcia „względy słuszności” oraz „względy humanitaryzmu”,  o których dwukrotnie w powyższej publikacji nadmieniliśmy, również zostaną bliżej przedstawione w innym artykule.

[1] Legalis, art. 4914 PrUpad Zimmerman 2018, wyd. 5